Najczęstsze choroby wątroby – objawy^1-11

;Najczęstsze choroby wątroby

Europejskie dane epidemiologiczne wskazują, że najczęstsze choroby wątroby wynikają z nadużywania alkoholu, infekcji wirusowych (przede wszystkim zakażenia wirusami B i C). A także nadwagi i otyłości z towarzyszącymi zaburzeniami gospodarki tłuszczowej i cukrowej. Istotna rolę przyczynową mają również toksyny i leki.
Chora wątroba nie daje dolegliwości bólowych ponieważ nie ma unerwienia czuciowego. Jeśli jednak wątroba powiększy się i nadmiernie wypełni otaczającą ją torebkę, wówczas możemy odczuwać ucisk, dyskomfort a czasem bóle pod żebrami z prawej strony. Ból często zgłaszany przez pacjentów jako ból w prawym podżebrzu wynika również z podrażnienia dróg żółciowych.
Objawy chorej wątroby mogą być nietypowe jak uczucie ciągłego zmęczenia, zaparcia, osłabienie, świąd skóry. Najbardziej widocznym objawem chorób wątroby są te zlokalizowane na skórze. Są to przebarwienia skóry, zażółcenie skóry i spojówek oka, kępki żółte, pajączki naczyniowe, rumień dłoniowy, skóra pergaminowa.
Charakterystyczne dla chorób wątroby i dróg żółciowych jest wzdęcie brzucha, uczucia pełności w nadbrzuszu, bóle brzucha, brak apetytu, odbijania, niesmak w ustach, nudności wymioty.
Objawy takie jak: zażółcenie skóry, odbarwiony stolec lub mocno zabarwiony mocz – wymagają pilnej diagnostyki.

ALKOHOLOWE USZKODZENIE WĄTROBY

Ponieważ to wątroba jest głównym miejscem metabolizmu alkoholu etylowego. Przyczyny alkoholowego uszkodzenia wątroby wiążą się z mechanizmem eliminacji alkoholu etylowego z organizmu (jego utlenianiu do aldehydu i kwasu octowego). Co prowadzi do wystąpienia tzw. stresu oksydacyjnego (braku równowagi pomiędzy działaniem wolnych rodników tlenowych a działaniem mechanizmów, które je usuwają), który uznaje się za główny czynnik uszkadzający. W mechanizmie uszkodzenia wątroby należy także uwzględnić bezpośrednie działanie toksyczne aldehydu octowego oraz obecność we krwi innych substancji toksycznych, powstających w związku z metabolizmem alkoholu.
W zależności od czasu, ilości spożywanego alkoholu oraz uwarunkowań genetycznych, obserwowane zmiany w wątrobie mają postać stłuszczenia, zapalenia lub marskości. I są określane jako alkoholowe choroby wątroby.

Objawy

• Niepowikłane stłuszczenie wątroby przebiega najczęściej bezobjawowo, niekiedy towarzyszy mu uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej, spowodowane przez powiększoną wątrobę.
• Alkoholowe zapalenie wątroby charakteryzuje się natomiast różnorodnością objawów – w najcięższych przypadkach: żółtaczką, gorączką, obrzękami, wodobrzuszem i objawami niewydolności wątroby. Jednak nawet zaawansowane zapalenie wątroby może długo przebiegać bez objawów.
• Marskość wątroby cechuje żółtaczka, stany podgorączkowe, obrzęki kończyn, wodobrzusze, żylaki przełyku. Oraz zaburzenia neurologiczne pod postacią encefalopatii wątrobowej (obejmującej m.in.: zaburzenia koncentracji, upośledzenie świadomości, zaburzenia rytmu snu i czuwania).

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY

Najczęściej występujące zakażenia wirusami hepatotropowymi dotyczą wirusów typu B (HBV) i typu C (HCV). Objawy wirusowego zapalenia wątroby zależą od stanu odporności osoby zakażonej. Jeśli jej układ immunologiczny działa sprawnie, zakażenie może przebiegać bezobjawowo. W przeciwnym razie może przybrać postać ostrą lub przewlekłą, często dającą objawy niecharakterystyczne.

Objawy

• zwiastuny ostrego zapalenia wątroby nie są charakterystyczne i przypominają objawy grypy. Pojawiają się gorączka, bóle stawów i mięśni, uczucie ogólnego osłabienia i zwiększonej męczliwości. Chory skarży się także na dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Brak łaknienia, nudności, wymioty oraz bóle brzucha, które są wynikiem powiększającej się wątroby.
• objawy zaawansowanej postaci choroby to żółtaczka (zażółcenie twardówek oczu oraz skóry. Co jest wynikiem podwyższonego poziomu bilirubiny we krwi), jasny, odbarwiony stolec, ciemny mocz, powiększenie wątroby oraz śledziony oraz ból w prawym podżebrzu.

NIEALKOHOLOWYM STŁUSZCZENIEM WĄTROBY (ang. non-alcoholic fatty liver disease, NAFLD)

Niealkoholowym stłuszczeniem wątroby określamy stan

• stłuszczenia wątroby rozpoznawanym w badaniach obrazowych lub w badaniu histologicznym przy niewystępowanie przyczyn wtórnego nagromadzenia tłuszczu w wątrobie, takich jak spożywanie znacznych ilości alkoholu, przyjmowanie leków powodujących stłuszczenie lub choroby dziedziczne.

Choroba występuje u 20-40% populacji ogólnej, 50% osób z cukrzycą typu 2 oraz 70% z otyłością.
U większości chorych niealkoholowe stłuszczenie wątroby jest związane z metabolicznymi czynnikami ryzyka, takimi jak otyłość, cukrzyca i dyslipidemia. Na podstawie obrazu histopatologicznego NAFLD można podzielić na

• niealkoholowe stłuszczenie wątroby (nonalcoholic fatty liver – NAFL). Które definiuje się jako stłuszczenie wątroby bez cech uszkodzenia hepatocytów (komórek wątroby) pod postacią ich zwyrodnienia balonowatego.
• niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (nonalcoholic steatohepatitis – NASH.
  NASH cechuje się współwystępowaniem stłuszczenia i zapalenia z uszkodzeniem hepatocytów (zwyrodnieniem balonowatym komórek wątroby) ze włóknieniem lub bez włóknienia.

Objawy
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby zwykle przebiega bezobjawowo. Mogą towarzyszyć mu niespecyficzne objawy jak zmęczenie, osłabienie, złe samopoczucie, powiększenie wątroby, powiększenie śledziony (stosunkowo rzadko). Przy dużym stłuszczeniu, gdy wątroba powiększa się, pojawia się dyskomfort lub ból brzucha pod prawym łukiem żebrowym.