;Jak zadbać o regenerację wątroby
Jedz regularne i zbilansowane posiłki
- Jedz regularnie!
Zamiast 3 dużych posiłków, zjedz w ciągu dnia 4 lub 6 mniejszych. W ten sposób nie zmusisz wątroby do nadmiernego wysiłku i umożliwisz jej prawidłowe trawienie. - Jedz powoli!
Posiłek zjedzony w pośpiechu zwłaszcza duże, źle pogryzione kęsy są trudniejsze do strawienia. Posiłek zjedzony powoli pozwoli wątrobie dostarczyć ilość żółci niezbędną do trawienia pokarmu. - Dobieraj właściwie przyprawy
Wątrobie najbardziej służą: majeranek, jałowiec, tymianek i mięta (pobudzają wydzielanie soków żołądkowych, ułatwiają trawienie tłuszczów), kminek oraz oregano (działają rozkurczowo na przewody żółciowe, regulując dopływ żółci do dwunastnicy, wzmagają wydzielanie soku żołądkowego). Natomiast ograniczyć należy stosowanie przypraw, które często podrażniają przewód pokarmowy – pieprzu, curry, cząbru, ostrej papryki oraz musztardy i octu, szczególnie spirytusowego. - Stosuj zbilansowaną dietę.
Celem dobrej diety jest pokrycie zapotrzebowania na energię i wszystkie składniki odżywcze. Wybierajmy potrawy lekkostrawne. Unikajmy potraw tłustyc, smażonych, ostro przyprawionych czy wzdymających. Wątroba znacznie lepiej funkcjonuje, gdy jemy potrawy gotowane, duszone, pieczone pełne warzyw, ryb, chudego mięsa, nabiału, ziół, warzyw i owoców.
Unikaj alkoholu
Wątroba jest narządem najbardziej eksponowanym na szkodliwe działanie alkoholu.
Nadużywanie alkoholu etylowego przez coraz młodszych ludzi stało się poważnym problemem społecznym i zdrowotnym. Od dawna wiadomo, iż alkohol i jego metabolity działają toksycznie na komórkę wątrobową. Alkohol indukuje m.in. hiperlipidemię (podwyższenie poziomu frakcji cholesterolu lub trójglicerydów w surowicy krwi) i prowadzi do stłuszczenia wątroby, procesów zapalnych do włóknienie a w konsekwencji do marskości wątroby.
U 90% osób pijących intensywnie wątroba reaguje na nadmierną podaż alkoholu stłuszczeniem, u 40% zapaleniem, u 15 – 30% zwłóknieniem i w końcu marskością
Regularnie uprawiaj aktywność fizyczną
Problemy z wątrobą wspiera aktywność fizyczna. Ułatwia ona redukcję masy ciała oraz zwiększa wrażliwość na insulinę. Ćwiczenia w połączeniu z niskokaloryczną dietą działają zapobiegawczo na nadmierne odkładanie się tłuszczu w wątrobie oraz pomagają zredukować jego istniejącą ilość.
Zmiana stylu życia polegająca na modyfikacji sposobu żywienia i zwiększeniu aktywności fizycznej. Jest najważniejszym założeniem w leczeniu niealkoholowego stłuszczenia wątroby jest. Celem takiego postępowania jest:
- redukcja masy ciała o 7-10 procent (u osób ze znaczną otyłością korzystniejszy jest większy ubytek masy ciała, ale zalecane jest nie więcej niż 05 – 1 kg tygodniowo).
- aktywność fizyczna minimum 3 razy w tygodniu, po około 30 minut – zwykle w formie szybkiego marszu. Trzeba wybierać taki rodzaj aktywności fizycznej, który po prostu lubimy i którego stosowanie jest możliwe przez długi okres czasu. Ćwiczenia powinny dać poczucie wysiłku fizycznego, jednak nie mogą one powodować dyskomfortu, odczucia bólu i wyczerpania. Aby aktywność fizyczna przynosiła korzyści, musi być wykonywana regularnie.
Nie nadużywaj leków
Toksyczne, polekowe uszkodzenia wątroby wynikają z roli wątroby jaką odgrywa w metabolizmie leków.
Równoczesna ekspozycja na kilka leków, przedawkowanie leku lub ewentualne nierozpoznane choroby wątroby w momencie prowadzenia terapii mogą być przyczyną polekowego uszkodzenia.
Jak zapobiegać polekowemu uszkodzeniu wątroby?
- Należy zawsze informować lekarza o już przyjmowanych lekach i preparatach bez recepty. Lekarz oceni czy mogą one wchodzić w interakcję z zaleconymi przez niego lekami i przyczynić się do rozwoju uszkodzenia wątroby.
- Należy stosować się do zaleceń lekarza jeśli chodzi o dawkowanie i czas leczenia. Wykonywać kontrolne badania zgodnie z zaleceniami i informować lekarza o wszystkich zaobserwowanych działaniach niepożądanych leku jeśli wystąpią. W razie nieprawidłowości, po konsultacji z lekarzem, przerwać leczenie.
- Należy unikać czynników zwiększających ryzyko uszkodzenia wątroby, np. spożywania alkoholu w trakcie terapii. Warto też wspomagać wątrobę odpowiednią dietą bogatą w warzywa, owoce, oleje roślinne z ograniczeniem posiłków ciężkostrawnych.
- Należy unikać stosowania leków, które w przeszłości spowodowały uszkodzenie wątroby.
- Przy stosowaniu leków o niekorzystnym wpływie na komórki wątroby można zastosować leki stymulujące regenerację hepatocytów i działające ochronnie na wątrobę.
Takim lekiem jest Lagosa
Referencje
- Loomba R et al. Exercise and improvement of NAFLD: Practical recommendations. Journal of Hepatology 2015; 63: 10–12.
- Kargulewicz A i in. Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – Etiopatogeneza, epidemiologia, leczenie. Nowiny Lekarskie 2010; 79: 410–418.
- Szymańska M., Prystupa A., Koprianiuk-Sowińska A., Schabowski J., Mosiewicz J., Alkoholowa choroba wątroby w praktyce lekarskiej. „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2011, t. 17, nr 3, s. 148–154.
- Szymańska-Garbacz E., Czupryniak L., Białkowska-Warzecha J., Jabłonowski M., Wpływ niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby na rozwój i przebieg cukrzycy. „Hepatologia” 2017, t. 17, s. 18–27.
- Wojtasik W., Szulc A., Kołodziejczyk M., Szulc A., Wybrane zagadnienia dotyczące wpływu wysiłku fizycznego na organizm człowieka. „Journal of Education, Health and Sport” 2015, nr 5(10), s. 350–372.
- Czernik B., Hoinkes B., Dieta w chorobach wątroby. http://www.szpitalslaski.pl/index.php/2015-03-11-15-17-52/2015-03-11-15-09-32/368-dieta-w-chorobach-watroby.
- Żywienie w chorobach wątroby. Materiał dostępny na stronie szpitalslaski.pl (http://www.szpitalslaski.pl/images/pliki/prosalute/dieta_w_chorobach_watroby.pdf)
- Kopiel A (2004) Społeczne skutki nadużywania alkoholu. Medycyna Ogólna, 10, 4956