Zmiany skórne, czyli objawy chorej wątroby¹²³⁴⁵

Wydawać by się mogło, że od wątroby do skóry droga daleka i dermatozy raczej nie łączą się z chorobami wątroby. Objawy, leczenie i diagnozowanie schorzeń wątroby mogą jednak mieć wiele wspólnego z kondycją skóry. Problemy wątrobowe nieraz manifestują się właśnie w jej obrębie.

Skutki chorej wątroby – objawy skórne     

Wątroba bierze czynny udział w metabolizmie składników odżywczych dostarczanych organizmowi wraz z pożywieniem. Metabolizuje również substancje szkodliwe do nieaktywnych związków wydalanych z ustroju. Obok tego ma swoją „rolę do odegrania” w gospodarce hormonalnej. Jeśli narząd ten niedomaga, objawy jego choroby mogą dotyczyć także skóry. Dlaczego? Wątroba przeciążona i dysfunkcyjna nie jest w stanie zneutralizować wszystkich związków toksycznych dostających się do ustroju, a następnie przekazać ich do jelit w celu usunięcia. W przypadku chorób wątroby objawy mogą pojawiać się na skórze, ponieważ powłoki skórne stają się wtedy alternatywną drogą eliminacji toksyn. A te, dostając się do skóry wraz z krwiobiegiem, mogą być przyczyną wielu zmian . Dodatkowo zaburzenia metaboliczne, krążeniowe i hormonalne na tle problemów z wątrobą także dają się skórze we znaki.

Choroby wątroby – objawy, które widać

Niejednokrotnie nie jesteśmy świadomi spadku formy naszej wątroby. Mogą o tym świadczyć właśnie objawy skórne. Powinny one skłonić nas do głębszego przyjrzenia się swojemu zdrowiu.

Zmiany pigmentacyjne

Zaburzenia funkcji metabolicznych wątroby manifestują się bardzo często jako zmiany w zabarwieniu powłok skóry oraz spojówek oka. Przykładem jest żółtaczka która przebiega bardzo często ze świądem i zażółceniem skóry oraz zażółceniem spojówek oka.
Przyczyną tego stanu jest nagromadzenie we krwi bilirubiny (z pomarańczowo-czerwonego barwnika powstałego z rozpadu hemoglobiny zawartej w krwinkach czerwonych) . Wraz ze wzrostem jej stężenia w surowicy (które przekracza przynajmniej dwukrotnie górną granicę normy) pojawiają się przebarwienia w dobrze ukrwionych tkankach. Dzieje się tak ponieważ wątroba nie nadąża z przemianą bilirubiny.
Istnieją też inne zmiany pigmentacyjne wynikające z innych zaburzeń metabolicznych jak porfirie, hemochromatozy i inne jak również wynikające z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego. Pojawiają się wtedy w skórze ciemne plamy o zabarwieniu brązowym lub z odcieniem szarym, lub ciemna wysypka zwłaszcza w miejscach  –narażonych na promieniowanie słoneczne.   Zmianom tym mogą towarzyszyć inne jak pojawiające się grudki, pęcherzyki, pęcherze

Zmiany naczyniowe 

Zmiany obserwowane na skórze mogą być także wynikiem zmniejszonej krzepliwości krwi wskutek uszkodzeń wątroby oraz upośledzenia krążenia w jej obrębie. W takich przypadkach możemy zaobserwować na ciele następujące objawy: podskórne pajączki (na twarzy, szyi, dekolcie, ramionach, klatce piersiowej) oraz rumień dłoni i rąk, a czasem także podeszw stóp. W skrajnych przypadkach występują tzw. głowy meduzy (poszerzone, wybrzuszone żyły, rozchodzące się promieniście od pępka – przypominające mitologiczne Meduzy z wijącymi się wężami na głowie zamiast włosów). Wszystkie one mogą świadczyć o rozwijającej się skrycie chorobie wątroby. W każdym przypadku jeśli zauważymy niepokojące symptomy należy udać się do lekarza w celu diagnostyki funkcji wątroby i podjęcia właściwego leczenia.

Zmiany struktury skóry i świąd  

Objawy odczuwane na własnej skórze mogą być również wynikiem zaburzenia metabolizmu tłuszczów (jedno z zadań wątroby). W konsekwencji u niektórych pacjentów obserwuje się tzw. kępki żółte. Są to miękkie, żółtawe blaszki – czyli podskórne złogi cholesterolu występujące najczęściej w okolicy powiek (ale także na łokciach, kolanach, stopach czy rękach).
Przewlekłe choroby wątroby lub jej dysfunkcja mogą wywołać łuszczące się zmiany na skórze oraz jej spierzchnięcie i przesuszenie, szczególnie na dłoniach. Ponadto przy chorej wątrobie objawy skórne często obejmują świąd. Jest on skutkiem zaburzenia w odprowadzaniu lub metabolizmie  żółci. Może dotyczyć całego ciała lub kończyn, być naprawdę uciążliwy, nasilać się nocą i nie współwystępować z innymi zmianami skórnymi.

Zmiany dotyczące włosów i paznokci  

Nie tylko na powłokach skórnych ujawniają się zmiany świadczące o chorej wątrobie. Objawy skórne mogą dotyczyć także jej przydatków – paznokci i włosów. Włosy – szczególnie w rejonie przedramion, pach i okolic intymnych – mogą wypadać. Natomiast paznokcie – uwypuklać się, grubieć, podłużnie bruzdować, blednąć lub zaczerwieniać się. Jeśli nasza wątroba niedomaga latami, paznokcie mogą przybrać kształt podobny do szkiełka zegarka – okrągły i uwypuklony.

Rozwój niektórych zmian skórnych jest symptomem chorób wątroby. Należy do nich między innymi liszaj płaski. Choroba ta wykazuje związek z chorobami wątroby, przede wszystkim z autoimmunologicznym zapaleniem wątroby, z pierwotną marskością żółciową oraz z wirusowymi zapaleniami wątroby głównie spowodowanymi przez HCV