Żywienie w chorobach wątroby – informacje podstawowe1

Dieta wątrobowa

W celu ustalenia kryterium żywienia bardzo ważna jest ocena stopnia wydolności lub niewydolności wątroby oraz stwierdzenie określonych zaburzeń jej czynności. Należy pamiętać, że żywienie powinno zapewnić choremu wszystkie niezbędne składniki pokarmowe. Musi być dostosowane pod względem jakościowym i ilościowym do jego możliwości zmienionych przez chorobę, umożliwiając utrzymanie dobrego stanu odżywienia i być ewentualnie uzupełnione o istniejące niedobory. Zapewnić to może zastosowanie urozmaiconej diety. W dietetyce klinicznej (w nomenklaturze diet) nie ma pojęcia „diety wątrobowej”, a zalecenia mogą się różnić w zależności od stanu chorego i okresu choroby. Spożycie tłuszczów zwierzęcych powinno być  ograniczone we wszystkich chorobach wątroby. W przypadku podwyższonych wyników ALAT i ASPAT oraz cholesterolu, konieczne jest ścisłe ograniczenie spożycia tłuszczów, w tym nasyconych kwasów tłuszczowych. Ponieważ występują zaburzenia wydzielania żółci i enzymów odpowiedzialnych za trawienie tych składników odżywczych.

Żywienie w chorobach wątroby – Podstawowe zalecenia:

  • Tłuszcze dobrej jakości (olej, oliwa z oliwek) należy dodawać do gotowych potraw w bardzo ograniczonych ilościach;
  • Dozwolone warzywa należy spożywać w co najmniej 3-4 posiłkach w ciągu dnia;
  • Ilość spożywanych owoców należy ograniczyć do 2 porcji dziennie;
  • Powinno się spożywać 2-3 porcje chudego niesłodzonego nabiału dziennie;
  • Należy znacznie ograniczyć spożycie tłustego mięsa i tłustych wędlin, natomiast ryby powinny być spożywane 2-3 razy w  tygodniu;
  • Słodycze należy ograniczyć do 1-2 małych porcji w ciągu tygodnia;
  • Należy ograniczyć sól i ostre przyprawy;
  • Należy bezwzględnie unikać alkoholu;
  • Każdego dnia należy uprawiać co najmniej 20 minut aktywności fizycznej o intensywności adekwatnej do stanu zdrowia i wydolności fizycznej.

Referencje

  1. Opracowanie: dr n. med. Lucyna Pachocka, Kierownik Ogólnopolskiego Centrum Dietetyki Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie, 2018.05